Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015

Η κλιμάκωση της προσφυγικής κρίσης και η ιμπεριαλιστική υποκρισία



Η κλιμάκωση της προσφυγικής κρίσης και η ιμπεριαλιστική υποκρισία


Συνέντευξη του Vijay Prashad * στη Sharmini Peries από το The Real News Network , εμπλουτισμένη με ιδέες από μια διάλεξη στο Δουβλίνο.
Τι προκαλεί αυτή την προσφυγική έξοδο, κατά την άποψή σας;
Πρώτον, νομίζω πως είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι αυτή είναι μια προσφυγική κρίση που, εν τέλει, πλήττει τις ευρωπαϊκές ακτές.
Και όταν αυτά τα φαινόμενα φτάνουν στην Ευρώπη, τότε ακούμε δηλώσεις όπως ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν εξετάσουμε την προσφυγική κρίση στην καρδιά της Αφρικής, στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών γύρω από το Κογκό, θα δούμε ότι τα τελευταία 20 χρόνια έχουν πεθάνει αρκετά εκατομμύρια άνθρωποι. Τεράστιοι αριθμοί προσφύγων δημιουργούνται από τους πολέμους και την οικονομική κατάρρευση. Αν ρίξετε μια ματιά στη Βιρμανία πρόσφατα, θα δείτε το ποσοστό των Rohingyas [λαοτήτων που κατοικούν στη Βιρμανία] που φεύγουν με βάρκες. Με άλλα λόγια, θέλω να καταστήσω σαφές ότι υπάρχει μια παγκόσμια προσφυγική κρίση που προκαλείται από τους πολέμους και την οικονομική πολιτική. Και όσο αυτή η κρίση δεν είχε φτάσει στις ακτές της Ευρώπης , οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν ήταν και τόσο θορυβημένοι. Ακόμη και στη Συρία το προσφυγικό πρόβλημα υπάρχει από το 2011.Από τα 9-10 εκατομμύρια Σύρων περίπου 5-6 έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους μέσα στην ίδια την ερειπωμένη από τον πόλεμο Συρία. Περί τα 3-4 εκατομμύρια Σύροι ζουν σήμερα στην Ιορδανία, στον Λίβανο, στην Τουρκία ακόμη και στην Αίγυπτο. Αυτές οι χώρες έχουν γίνει μάρτυρες μιας καταστροφικής προσφυγικής κρίσης. Προκαλεί λοιπόν κατάπληξη [που λέει ο λόγος...] το ότι αίφνης αναστατώνονται οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με την προσφυγική κρίση, αλλά μόνο όταν οι πρόσφυγες αρχίζουν να καταφτάνουν στις ευρωπαϊκές ακτές. Πριν απ' αυτό, φαίνεται πως κρατούσαν μια πολύ ανέμελη στάση απέναντι στα βάσανα των ανθρώπων που γίνονται πρόσφυγες λόγω του πολέμου και της οικονομικής πολιτικής.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, από την οποία έρχονται κάποιοι πρόσφυγες, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αντιδράσει με βομβαρδισμούς εναντίον του Ισλαμικού Κράτους [στη Λιβύη]. Τι έχετε να πείτε γι' αυτό;
Το πρώτο που θα ήθελα να πω είναι πως η Λιβύη είναι μια χώρα που καταστράφηκε από έναν πόλεμο που ουσιαστικά προκάλεσε το ΝΑΤΟ, με πλήρη επίγνωση ότι θα επικρατούσε το χάος από τη στιγμή που θα επέδραμε και θα κατέστρεφε το λιβυκό κράτος. Η Δύση συνεχίζει να πιστεύει ότι οι επιχειρήσεις της για αλλαγές καθεστώτων, όπως τις αποκαλεί, θα αποβούν κάποια στιγμή ωφέλιμες. Η ιστορία θα έπρεπε να την έχει διδάξει ότι όλα αυτά είναι καταστροφικά. Έτσι λοιπόν καταλύθηκε το λιβυκό κράτος και τώρα υπάρχουν εκεί δύο κυβερνήσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών, τα λόγια του οποίου παραθέσατε, είναι υπουργός στην κυβέρνηση που υποστηρίζουν οι δυτικές δυνάμεις, η οποία έχει έδρα το Τομπρούκ. Η άλλη κυβέρνηση, της Τρίπολης, δεν συμφωνεί ότι θα έπρεπε να διεξαχθούν αεροπορικοί βομβαρδισμοί. Τώρα υπάρχει, κατά μία έννοια, και μια τρίτη κυβέρνηση, δηλαδή το Ισλαμικό Κράτος, που έχει εγκατασταθεί στη γενέτειρα του Μ. Καντάφι, στην πόλη της Σύρτης. Το πρόβλημα με την κυβέρνηση του Τομπρούκ είναι ότι δεν έχει την υλική ικανότητα να αντιμετωπίσει ούτε το Ισλαμικό Κράτος ούτε την άλλη κυβέρνηση της Τρίπολης, πρωτεύουσας της Λιβύης. Αυτό είναι το πρόβλημά της. Γι' αυτό ακριβώς μιλάει. Μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη προήλθε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου έγινε μια πρόταση να εξουσιοδοτηθούν οι Ευρωπαίοι από τα Ηνωμένα Έθνη για να χρησιμοποιήσουν ένοπλες δυνάμεις εναντίον των πλοιαρίων που χρησιμοποιούν οι διακινητές για να διασχίζουν τη Μεσόγειο. Μια “θαυμάσια” σκέψη, σχεδόν μια οργουελιανή συνωμοσία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:να χρησιμοποιήσει στρατό για να καταστρέψει μικρές βάρκες που είναι αραγμένες στη λιβυκή ακτή. Το πρόβλημα των Ευρωπαίων πάντα ήταν ότι για να βομβαρδίσουν μέσα στα χωρικά ύδατα της Λιβύης απαιτούνταν εξουσιοδότηση από τον ΟΗΕ. Και δεν υπάρχει τρόπος να πάρουν αυτή την εξουσιοδότηση. Έτσι, με μια έννοια, το είδος του εκφοβισμού που ασκούν οι Ευρωπαίοι, δηλ. άλλη μια φορά καλλιεργούν τις ελπίδες της κυβέρνησης του Τομπρούκ ότι οι δυτικοί βομβαρδισμοί θα αρχίσουν ξανά, αυτό το τρελό σχέδιο των Ευρωπαίων βεβαίως δεν οδήγησε πουθενά, εκτός, βεβαίως, από το να τρέφει τις ελπίδες της κυβέρνησης του Τομπρούκ. Πράγμα που δεν θα συμβεί. Εννοώ ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα βομβαρδίσουν αυτή τη φορά τη Λιβύη. Οι μόνες δυνάμεις που βομβάρδισαν τη Λιβύη από την εποχή των νατοϊκών επιθέσεων ήταν η Αίγυπτος και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αλλά και αυτές τώρα δεν είναι πρόθυμες να βομβαρδίσουν στόχους του Ισλαμικού Κράτους στη Σύρτη.
Ποια είναι η λύση για να σταματήσει αυτή η έξοδος των ανθρώπων που βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο διασχίζοντας τη Μεσόγειο; Οι Ιρανοί έχουν προτείνει μια λύση και εσείς έχετε γράψει για την πιθανότητα μιας περιφερειακής διευθέτησης. Μπορεί να πραγματοποιηθεί;
Αυτό είναι πολύ σημαντικό ζήτημα. Εξήμισι έως εφτά εκατομμύρια Σύροι είναι σήμερα εκτοπισμένοι μέσα στη χώρα τους. Οι αριθμοί των προσφύγων που περνούν μέσα από την Ουγγαρία και τη Π.Γ.Δ Μακεδονίας είναι αρκετά μεγάλοι. Όμως σε καμιά περίπτωση δεν προσεγγίζουν τον αριθμό των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τρομερά βάσανα και πεθαίνουν σωρηδόν μέσα στη Συρία. Για να σταματήσει η πλημμυρίδα των προσφύγων τουλάχιστον από τη Συρία, είναι σημαντικό να κινηθούν οι μεγάλες δυνάμεις του κόσμου προς την κατεύθυνση κάποιας εκεχειρίας σε όσο το δυνατόν περισσότερα τμήματα της Συρίας, τουλάχιστον. Οι Ιρανοί είναι πολύ πρόθυμοι να βρεθεί μια λύση εκεχειρίας με την ανάμειξη των περιφερειακών δυνάμεων, διότι σε τελευταία ανάλυση πολλές από τις ομάδες που πολεμούν την κυβέρνηση της Δαμασκού τώρα δεν θα ήταν σε θέση να συνεχίσουν τον πόλεμο χωρίς την υποστήριξη της Τουρκίας, των Σαουδαράβων, των κρατών του Κόλπου και άλλων, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ιορδανίας. Έτσι, η πρόταση του Ιράν είναι να συναφθεί κάποια συμφωνία ανάμεσα στις ομάδες που ενεργούν εκ μέρους αυτών των περιφερειακών δυνάμεων και στην κυβέρνηση Άσαντ. Αυτό θα έδινε τη δυνατότητα να επικρατήσει τουλάχιστον σε κάποια τμήματα της Συρίας ηρεμία και μια μορφή κατάπαυσης πυρός. Και ίσως αυτό έδινε τη δυνατότητα στις περιφερειακές δυνάμεις να απομονώσουν το Ισλαμικό Κράτος και κάποιες ομάδες της Αλ-Κάιντα που σημειώνουν ακόμη επιτυχίες στο πεδίο της μάχης, όπως στην επαρχία Ιντλίμπ όπου επιτέθηκαν στην τελευταία μεγάλη αεροπορική βάση της κυβέρνησης Άσαντ. Και σαν να μην έφτανε το χάος που υπάρχει, οι Ισραηλινοί βομβάρδισαν μέσα στη Συρία και δημιούργησαν ακόμη πιο μεγάλες δυσκολίες για τους αμάχους που προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα προς τον Λίβανο. Νομίζω πως η ιδέα των Ιρανών έχει ανθρωπιστική ουσία, όποια κι αν είναι τα κίνητρά τους , όποιοι κι αν είναι οι γεωπολιτικοί υπολογισμοί. Νομίζω ότι η πιο ανθρωπιστική αντίδραση είναι να υιοθετηθεί η ιρανική πρόταση για την εκεχειρία ώστε τα εκατομμύρια των εκτοπισμένων ανθρώπων να μπορούν να ζουν με κάποια σταθερότητα. Και ίσως ορισμένοι από αυτούς που προσπαθούν να φύγουν από τη χώρα αποφασίσουν ότι υπάρχει η πιθανότητα να οικοδομήσουν το μέλλον τους στη Συρία.
 Πηγή: ιστοσελίδα LEFTEAST,όπουεμφανίστηκεμετοντίτλο “Vijay Prashad on the escalation of the refugee crisis and European imperialism”. Δημοσιεύουμε ευρέα αποσπάσματα.
*Ο Vijay Prashad είναι καθηγητής Διεθνών Σπουδών στο Τρίνιτι Κόλετζ.
 Μετάφραση: Αριάδνη Αλαβάνου